ROTUNDA W DUBLINIE

NAJSTARSZY SZPITAL POŁOŻNICZY NA WYSPACH

 

Szpital zwany Rotundą znają chyba wszyscy mieszkańcy Dublina i przynajmniej połowy Irlandii. Dla wielu spośród Polaków przebywających w Irlandii ten właśnie szpital kojarzył się do niedawna z możliwości urodzenia dziecka a tym samym uzyskania paszportu irlandzkiego, dzisiaj takich możliwości już nie ma. To znaczy urodzić dziecko a i owszem, ale paszport nie jest już przyznawany na prawie ziemi. Wiele sprzecznych opinii krążyło i krąży o tym miejscu, znane z dziejów Irlandii miejsce, kiedyś przodowało w położnictwie, było świadkiem historycznych wydarzeń jak choćby Powstania Wielkanocnego, stało się też synonimem masowych porodów jakie tu miały i mają miejsce przy ogromnym napływie emigrantów. Nazywana czasem przez złośliwych Ruandą, jest Rotunda jednym z symboli Dublina.

Twórcą szpitala jest postać dzisiaj nieco zapomniana, Bartholomew Mosse, lekarz, i jeden z pierwszych specjalistów położnictwa w Irlandii. On to wpadł na pomysł stworzenia pierwszego w Irlandii, a także na Wyspach Brytyjskich regularnego szpitala położniczo-ginekoligicznego. Dzięki jego licznym zabiegom, wsparciu wielu możnych ówczesnego świata, udało mu się otworzyć pierwszą placówkę, stały szpital położniczy 15 marca 1745 r., był on zlokalizowany jednak w innym miejscu niż dzisiejsza Rotunda. Już 20 marca 1745 r. ma miejsce pierwszy poród – Judith Rochford rodzi w nim chłopca! W krótkim czasie szpital staje się bardzo popularny i wręcz oblegany dlatego Mosse zabiega o stworzenie nowej, większej i bardziej nowoczesnej placówki. W latach 1746-48 dochód z kilku koncertów „Oratorium” Haendla w wysokości 330 funtów przekazany zostaje na ten cel. Za uzyskane w ten sposób pieniądze Mosse kupuje 4 ary ziemi w na północ od rzeki Liffey, dokładnie ten sam teren na którym obecnie stoi Rotunda. Zanim powstał szpital, Mosse z własnej kieszeni zatrudnia ogrodnika, który ma cześć zakupionej ziemi zagospodarować. Powstaje w ten sposób Ogród Rekreacyjny, gdzie odbywają się koncerty, a później pacjentki będą mogły wypoczywać w zaciszu z dala od zgiełku ulic.

Projekt słynnej Rotundy tworzy znany architekt Richard Cassells, 4 czerwca 1751 r. burmistrz Dublina kładzie kamień węgielny pod budynek. W trakcie budowy nie brakuje wielu dramatycznych chwil, w 1756 r. Mosse zabiega u władz o uznanie szpitala za inwestycję publiczną co umożliwia dokończenie budowy poprzez dodatkowe środki. W 1757, 8 grudnia szpital zostaje uroczyście otwarty, jego budowa pochłonęła ówczesnych 20 tysięcy funtów (obecnie około 1,8 mln Euro).

W dwa lata po otwarciu, 16 lutego 1759 Mosse umiera w wieku 47 lat, pochowany został w nieznanym dziś miejscu na cmentarzu Donnybrook. Niesamowitym zbiegiem okoliczności ten wielce zasłużony człowiek, choć planowano ufundować mu tablicę pamiątkową, leżał w bezimiennej mogile. W 1988 r. teren cmentarza został przejęty przez lokalne władze, uporządkowany i zamieniony w mały teren parkowy. W 1995 r. po wielu zabiegach w 250 rocznicę założenia Rotundy stanął na tym terenie pamiątkowy obelisk dedykowany twórcy, Bartholomew Mosse’owi.

Szpital, pod względem medycznym był pierwszym szpitalem położniczym na wyspach, jest jedynym z tak wielkim stażem i nieprzerwana działalnością. Był on wielokrotnie przebudowywany i rozbudowywany. Przy tej okazji warto przywołać kilka ważnych wydarzeń z życia szpitala. Pierwsze cesarskie cięcie miało miejsce w 1889 r., 1849 powstało tutaj laboratorium patologii ciąży, 1927 radiologia, a w 1977 USG. W 1985 r. powstało w szpitalu centrum pomocy ofiarom gwałtu, W latach 1993-95 rozpoczęto zabiegi sterylizacji kobiet, a w 1997 r. powstał oddział sztucznego zapłodnienia. W 1997 r. pojawili się pierwsi cudzoziemscy pacjenci Rotundy, dzisiaj ich jest już wielu, w tym także wielu małych Polaków. Pomimo wielu różnych, czasem krytycznych opinii szpital zwany Rotundą jest jednym z symboli Dublina.

.